Ilja Leonard Pfeijffer

Bloemlezing uit de Europese poëzie van de Oudheid tot heden.

Deze monumentale, rijk gedocumenteerde, historische roman vertelt het waargebeurde verhaal van het streven en falen van Alkibiades, de mooiste man van Griekenland. Hij was de extravagante, geniale, opzienbarende, androgyne, biseksuele en omstreden politicus en strateeg van Athene tijdens de grote oorlog tegen Sparta. Zijn verhaal is voor ons een reis door de tijd naar de wereld van bijna tweeënhalf millennium geleden, toen steeds meer symptomen, die voor ons verontrustend herkenbaar zijn, begonnen te wijzen op het verval van de democratie en daadwerkelijk leidden tot de nederlaag van Athene. De vraag is in hoeverre Alkibiades hieraan schuldig was. Was hij de populist die de democratie heeft ontmanteld of had hij de redder van Athene kunnen zijn? In deze roman legt hij verantwoording af over zijn idealen, strategieën en levenslange strijd. Alkibiades is tegelijkertijd een geleerde historische studie en een grote roman voor onze tijd en voor elke tijd, die een even uniek als universeel verhaal vertelt over het najagen van ambities in een onvolmaakte wereld.

Iedere generatie heeft haar eigen boek met de Griekse mythen. Ilja Leonard Pfeijffer schreef het boek voor de 21ste eeuw. Ilja Leonard Pfeijffer denderde in 1998 de poëziewereld binnen met zijn debuutbundel Van de vierkante man. Sindsdien is hij niet meer uit het Nederlandse literaire landschap weg te denken. Zijn poëtische en literaire bronnen dateren evenwel van ver vóór het ontstaan van onze eigen literaire cultuur. Pfeijffer is classicus, gevormd aan de Leidse universiteit, en aldaar ook gepromoveerd op een commentaar op drie zegezangen van Pindarus, en hij publiceerde verder onder meer over de dichters Bacchylides, Sappho en Anacreon. In De Griekse mythen keert Pfeijffer terug naar zijn oude liefde. In zijn meesterlijke stijl beschrijft hij de grootse verhalen van het oude Griekenland voor de lezer van nu. Hij verhaalt over de goden Zeus en Hera, de helden Heracles en Theseus, de Argonauten en de strijd om Troje, en de bovenmenselijke figuren Orpheus, Perseus en natuurlijk Prometheus. De overvloed aan mythen wordt gepresenteerd als één groot, meeslepend epos van de schepping van hemel en aarde tot aan de terugkeer van Odysseus. Goden, mensen en andere aardbewoners: Ilja Leonard Pfeijffer vertelt een verhaal dat de mensheid al 3000 jaar aanspreekt. Zowel de liefhebbende gymnasiast als de onwetende nieuwsgierige lezer zal De Griekse mythen omhelzen en koesteren.

Pfeijffer diagnosticeert de tijdgeest in een kolossale roman met Europa als speelveld ‘De toekomst van Europa is het Europa dat nu al een realiteit is. Europa is het recreatiegebied voor de rest van de wereld,’ zegt een van de personages in Grand Hotel Europa. Het is – overdrachtelijk – ook een zelfdiagnose. Alle personages in deze roman zitten immers op verschillende manieren vast aan hun verleden. Voor toekomst is geen plek meer. Het Avondland is vergrijsd en improductief. Geschiedenis is het voornaamste dat Europa nog te bieden heeft. En geschiedenis trekt toerisme. Maar dit verontrustende en au fond weemoedige gegeven krijgt in Grand Hotel Europa zijn beslag in een wervelende en hilarische roman met een tragische liefdesgeschiedenis als hoofdmoot.

De kok brandde de haren weg, trok de nagels uit en vette de huid in met zoute reuzel. Daarna reeg hij de arm aan het spit en liet hem aan alle kanten egaal garen. Toen de huid goudbruin was gekleurd, bluste hij de arm met een paar scheuten benedictine. Het vlees werd in porties gesneden en meteen opgediend.. Het negentiende-eeuwse diep-Russische verhaal van tweede luitenant Ferdinand Boeb - wat heeft dat te maken met de ambities van de hedendaagse schrijfster Eugenie van Zanten en haar Napolitaanse roman 'De heuvels van Amalfi'? En wat hebben die dan weer te maken met de receptuur van vitello tonnato, machinaties van de Heilige Stoel, Elvis of met de schijnbaar knusse wederwaardigheden van het doorzonwoningstel Tom en Brenda of met dat zootje bohémienkunstenaars dat in de jaren vijftig van de vorige eeuw voet aan de grond zette in Parijs ('Neuken. We kenden het woord niet eens. Maar we deden het gewoon')? In 'Het ware leven, een roman' raken deze zaken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar wat is het ware verhaal? Wat is het ware leven? Een enkeling heeft gespeculeerd over de roman die alle andere romans overbodig zou maken. Dit is de roman die alle andere romans overbodig zal maken. Na 'Het ware leven, een roman' bestaat er geen fictie meer, omdat alles waar en echt is wat zal worden verzonnen en alles wat waar en echt zal blijken al in deze roman verzonnen is. Dit boek is echt.

Deze roman is een monument voor een stad zoals er maar één is, Genua, La Superba (de hoogmoedige). En meer nog dan een roman over een schokkend echte en labyrintische stad, is het een liefdesverhaal dat tragisch eindigt. En meer nog dan een stadsroman en een liefdesroman is La Superba een boek dat de fantasie van een beter leven elders onderzoekt, vertelt en ontrafelt en laat zien hoe mensen - van gerenommeerde schrijvers en verlopen heren van stand tot arme Senegalese sloebers en flanerende hoeren - op verschillende manieren verdwalen in die fantasie. En meer nog dan over de stad, de liefde en het lot van de zoekende mens gaat deze grandioze meerstemmige roman over het schrijven van een grandioze meerstemmige roman.

Wordt ontevredenheid tevredenheid als je je erbij neerlegt?’ Carmen, een kinderloze vrouw van iets meer dan middelbare leeftijd, weet dat zo net nog niet. Ze besluit een sprong in het diepe van haar verleden te wagen. Niets wat haar daartoe dwingt. Ze is de welgestelde echtgenote van een ex-diplomaat, drinkt zonder wroeging haar middagsherry en is als literatuurliefhebster (‘ze voelt zich oud want ze houdt van lezen’) zeer actief in de plaatselijke openbare bibliotheek. Opspelende herinneringen aan haar eerste vakantie aan de Middellandse zee met haar ouders in Monterosso (Cinque Terre), waar ze onder water haar eerste zoen kreeg, brengen haar ertoe in haar eentje het vliegtuig naar Italië te nemen voor een korte voorjaarsvakantie. Antonio heette hij. Wie weet komt ze die na al die jaren nog eens tegen. Wat nog niemand weet – behalve de verteller van dit verhaal – is dat ze door onvoorziene omstandigheden veel langer in Monterosso zal moeten blijven dan de bedoeling was. Aan de impasse die dit veroorzaakt, komt een einde wanneer ze op een middag kennismaakt met een jongetje uit het dorp.